Το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου και εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε χορηγείται από οποιαδήποτε ΔΟΥ ή Ελεγκτικό Κέντρο.
Για την είσπραξη χρημάτων, ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από τον δημόσιο τομέα, από δημοσίους υπολόγους και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των ανωτέρω, απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ ανά δικαιούχο.
Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον εισπράττοντα στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου , κατά την πληρωμή ή την εξόφληση αυτού, ενώ τίτλοι πληρωμής που εξοφλούνται με ποσό κάτω των 1.500 ευρώ συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές των δικαιούχων.
Τα ανωτέρω επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, στο νέο εγχειρίδιο με ερωτήσεις και απαντήσεις που εξέδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για φορολογικά θέματα και στον οποίο για την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας υπογραμμίζονται τα εξής:
1. Η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας καθίσταται υποχρεωτική στις εξής περιπτώσεις:
α) Για τη σύναψη και ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων, γενικά, με τις αναγνωρισμένες στην Ελλάδα τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον χορηγούνται με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, εκτός από εκείνες που χορηγούνται για αποκατάσταση ζημιών που προέρχονται από έκτακτα γεγονότα. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην τράπεζα ή στο πιστωτικό ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
β) Για τη μεταβίβαση ακινήτου εξ επαχθούς αιτίας, γονικής παροχής, δωρεάς ή διά εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για την εκούσια σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων, τη διανομή κοινών ακινήτων, την εκούσια ανταλλαγή ακινήτων και τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, εφόσον στην τελευταία περίπτωση η σύμβαση καταρτίζεται μεταξύ των συγκυριών του ακινήτου ή και τρίτων, ανεξαρτήτως εάν τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της ανεγέρσεως. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται, αντίστοιχα, από τον μεταβιβάζοντα το ακίνητο ή από τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα, τους συγκύριους ή και τον αγοραστή για λογαριασμό του πωλητή στην περίπτωση αυτοσύμβασης, στον συμβολαιογράφο που συντάσσει τη σχετική πράξη, ο οποίος υποχρεούται να μνημονεύει στο κείμενο της πράξης την υπηρεσία έκδοσης του απόδεικτικού, τον αριθμό και την ημερομηνία αυτού.
γ) Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή προμηθειών από τον δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον υποβάλλοντα την προσφορά στην υπηρεσία που υποβάλλεται η προσφορά.
δ) Για την καταβολή των εκχωρημένων χρηματικών απαιτήσεων κατά των φορέων της περίπτωσης α’ της παρούσας. Το αποδεικτικό προσκομίζεται στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφληση αυτού, τόσο από τον εκχωρητή ή ενέχυρά σαν τα, όσο και από τον εκδοχέα ή ενεχυρούχο δανειστή. Η έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας του εκχωρητή ή ενέχυρά σαν τα ζητείται είτε από τον εκδοχέα είτε από τον ενεχυρούχο δανειστή.
Αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής του, λόγω οφειλών, τα προς είσπραξη χρήματα αποδίδονται στο Δημόσιο μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων χρεών κατά τον χρόνο της απόδοσης αυτών.
ε) Για κάθε άλλη πράξη, συναλλαγή ή ενέργεια για την οποία απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας από τις εκάστοτε σε ισχύ διατάξεις.
2. Ποιες οφειλές λαμβάνονται υπ’ όψιν για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας;
Όλες οι βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση ληξιπρόθεσμες οφειλές, συμπεριλαμβανομένων και των οφειλών από συν υποχρέωση/συνυπευθυνότητα του αιτούντα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα), εφόσον υπερβαίνουν τα 30 ευρώ, δηλαδή οφειλές βεβαιωμένες προς το Δημόσιο (προς τη Φορολογική Διοικητική-ΔΟΥ, ΚΕΜΕΕΠ, ΚΕΦΟΜΕΠ κ.λπ.) και προς τρίτους
3. Ποιοι εξαιρούνται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας;
Κατ’ εξαίρεση, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας:
α) Από το Ελληνικό Δημόσιο, το Δημόσιο άλλων κρατών, τους διεθνείς οργανισμούς, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα ΝΠΔΔ, καθώς και τα ιδρύματα που είχαν συσταθεί με τον ν. 2039/1939 (Α’ 455) και συνιστώνται με τις διατάξεις του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών – Σχολαζουσών Περιουσιών (ν.4182/2013, Α’ 185).
β) Από τον σύνδικο της πτώχευσης φυσικού ή νομικού προσώπου για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν στην πτωχευτική περιουσία, τον εκκαθαριστή επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης, τον κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, όταν ενεργεί αποδεδειγμένα για πράξεις εκκαθάρισης της σχολάζουσας κληρονομιάς, καθώς και τον εκκαθάριση κληρονομιάς για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν στην κληρονομιά.
γ) Από μόνιμους κατοίκους εξωτερικού, είτε αλλοδαπούς, είτε ομογενείς, που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και διατηρούν την ελληνική υπηκοότητα, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
δ) Από τους δικαιούχους είσπραξης αμοιβών ή πάγιας αντιμισθίας γενικά από παροχή εξαρτημένης εργασίας, συντάξεων, διατροφής, εξόδων παράστασης δημόσιων λειτουργών, εξόδων νοσηλείας και κηδείας, εφόσον η πληρωμή γίνεται απευθείας στον δικαιούχο μισθωτό, συνταξιούχο ή στην οικογένειά του ή σε πρόσωπο νόμιμα εξουσιοδοτημένο,
ε) Από τους δικαιούχους ασφαλιστικών αποζημιώσεων και αποζημιώσεων από αδικοπραξία, που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.
στ) Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου,
ζ) Για δικαιούχους των κατά τις κείμενες διατάξεις λοιπών ακατάσχετων χρηματικών απαιτήσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται από την υπηρεσία που διενεργεί την εκκαθάριση.
4. Από πού χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας;
Το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου και εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε χορηγείται από οποιαδήποτε ΔΟΥ ή Ελεγκτικό Κέντρο.
Ο συναλλασσόμενος απαλλάσσεται ο ίδιος της υποχρέωσης προσκόμισης του αποδεικτικού ενημερότητας στους φορείς και στις υπηρεσίες που έχουν πιστοποιηθεί να το ζητούν και να το λαμβάνουν ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου, εφόσον αυτό υποστηρίζεται. Οι φορολογούμενοι μπορούν να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας και από τα Γραφεία Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (ΓΕΦ) των ΔΟΥ της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (ΓΔΦΔ) της ΑΑΔΕ, καθώς και από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Ι<ΕΠ)
5. Τι αναγράφεται στην αίτηση για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας;
α) αν υποβάλλεται από φυσικό πρόσωπο: ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), διεύθυνση επαγγέλματος και κατοικίας, αριθμός δελτίου αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου, αν πρόκειται για αλλοδαπούς.
β) αν υποβάλλεται από νομικό πρόσωπο: επωνυμία, διεύθυνση και Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ),
γ) ο σκοπός για τον οποίο ζητείται,
δ) ο φορέας στον οποίο θα κατατεθεί,
ε) εφόσον ο φορολογούμενος έχει συνολικές βεβαιωμένες οφειλές μεγαλύτερες των 30 ευρώ και αιτείται το αποδεικτικό για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, αναγράφεται και το συγκεκριμένο ακίνητο με τον Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), εφόσον υφίσταται. Αν αιτείται το αποδεικτικό για είσπραξη χρημάτων αναγράφονται τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή.
6. Ποια η διάρκεια ισχύος mu αποδεικτικού ενημερότητας;
Η διάρκεια ισχύος του αποδεικτικού ενημερότητας, ανεξαρτήτως της πράξης ή της συναλλαγής για την οποία ζητείται, είναι δύο μήνες, εφόσον δεν υφίστανται βεβαιωμένες οφειλές και ένας μήνας, σε περίπτωση ύπαρξης μη ληξιπρόθεσμων οφειλών, οφειλών που τελούν σε αναστολή είσπραξης ή έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης ή διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής.
7. Σε ποιες περιπτώσεις χορηγείται βεβαίωση οφειλής για χρέη προς το Δημόσιο;
Αν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου εξ επαχθούς αιτίας και δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού εκδίδεται υπό προϋποθέσεις από την αρμόδια υπηρεσία βεβαίωση οφειλής, η οποία κατατίθεται αντί του αποδεικτικού ενημερότητας.
Πηγή: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
