Κατηγορίες οντοτήτων ΕΛΠ και αλλαγή κατηγορίας μεγέθους

1. Οι οντότητες των ΕΛΠ ταξινομούνται σε πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες και μεγάλες οντότητες.

2. Τα κριτήρια βάσει των οποίων κατατάσσονται οι οντότητες των ΕΛΠ σε κατηγορίες μεγέθους είναι τα ακόλουθα:

• Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών
• Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων)
• Μέσος όρος απασχολούμενου προσωπικού
• Νομική μορφή προσώπου (π.χ. Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε., ατομική κ.λπ..)
• Αντικείμενο εργασιών (ειδικές εντάξεις, π.χ. επιχειρήσεις εμπορίας υγρών καυσίμων του ν. 3054/2002 με νομική μορφή Ε.Ε., Ο.Ε., ατομικής κ.λπ.)

3. Οι οντότητες της παραγράφου 2 (γ) του άρθρου 1 των ΕΛΠ (Ε.Ε., Ο.Ε.,ατομική επιχείρηση κ.λπ.) εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ. Οι πολύ μικρές οντότητες της περίπτωσης αυτής, οι οποίες επιλέγουν, βάσει της παρ. 8 του άρθρου 16 των ΕΛΠ, να συντάσσουν μόνο (συνοπτική) Κατάσταση Αποτελεσμάτων, δεν συντάσσουν ισολογισμό και τηρούν απλογραφικά βιβλία (βιβλίο εσόδων – εξόδων).

4. Οι οντότητες των παρ. 2(α) και 2(β) του άρθρου 1 των ΕΛΠ (Α.Ε., Ε.Π.Ε.,Ι.Κ.Ε., Ε.Ε. κατά μετοχές, αλλά και Ο.Ε., Ε.Ε. όταν όλοι οι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη) εντάσσονται σε κατηγορία μεγέθους βάσει του συνόλου του ενεργητικού, του καθαρού κύκλου εργασιών και του μέσου όρου των απασχολούμενων κατά τη διάρκεια της περιόδου. Οι οντότητες αυτές τηρούν υποχρεωτικά διπλογραφικά βιβλία, ανεξαρτήτως τζίρου (κύκλου εργασιών) και μεγέθους.

5. Η ένταξη σε κατηγορία μεγέθους των οντοτήτων δεν προσδιορίζει κατ’ ανάγκη την κατηγορία τήρησης βιβλίων (για παράδειγμα, μία πολύ μικρή οντότητα Ο.Ε. τηρεί απλογραφικά βιβλία ενώ μία πολύ μικρή οντότητα Α.Ε. τηρεί διπλογραφικά βιβλία). 

6. Η ένταξη μιας οντότητας σε κατηγορία μεγέθους προσδιορίζει τις λογιστικές της υποχρεώσεις σε ό,τι αφορά:

• τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις που συντάσσει
• απλοποιήσεις και απαλλαγές από ορισμένους κανόνες επιμέτρησης, καθώς και από την παροχή ορισμένων πληροφοριών του προσαρτήματος
• απαγόρευση χρήσης ορισμένων κανόνων επιμέτρησης.

7. Η ένταξη ή αλλαγή κατηγορίας μεγέθους γίνεται όταν η οντότητα υπερβαίνει ή παύει να υπερβαίνει για δύο συνεχόμενες χρήσεις δύο τουλάχιστον από τα αριθμητικά κριτήρια που παρουσιάζονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα.

8. Η αλλαγή κατηγορίας μεγέθους ενεργοποιείται από την περίοδο που έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων.

9. Αν η περίοδος (διαχειριστική χρήση ή φορολογικό έτος) είναι μικρότερη του 12μήνου (πχ. έναρξη κατά τη διάρκεια της περιόδου), ο κύκλος εργασιών για την κατάταξη στις προαναφερόμενες κατηγορίες οντοτήτων βρίσκεται με αναγωγή σε ετήσια βάση. Επισημαίνεται επίσης ότι, σε αντίθεση με τον κύκλο εργασιών που γίνεται αναγωγή κατά τα προαναφερόμενα, το «Σύνολο ενεργητικού» κρίνεται κατά το κλείσιμο της χρήσης και ο «Μέσος όρος απασχολουμένων» υπολογίζεται στη βάση πλήρους απασχόλησης σε ημερήσια και ετήσια βάση (σε ισοδύναμες μονάδες ετήσιας απασχόλησης). Προσοχή: Στην περίπτωση που η οντότητα λειτούργησε στην πρώτη ετήσια περίοδο για χρονικό διάστημα μικρότερο των τεσσάρων μηνών, δεν γίνεται αναγωγή σε ετήσια βάση για το διάστημα αυτό. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή η ένταξη σε κατηγορία γίνεται με βάση τις επόμενες δύο πλήρεις ετήσιες περιόδους. Σχετ. εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015.

10. Παραδείγματα αλλαγής κατηγορίας μεγέθους

Παράδειγμα 1: ατομική επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία, κατά τις διαχειριστικές περιόδους 2016 και 2017 είχε κύκλο εργασιών μικρότερο του 1.500.000,00 ευρώ. Κατά τη διαχειριστική περίοδο 2018 ο κύκλος εργασιών αυξάνεται στο ποσό των 2.000.00,00 ευρώ. Η επιχείρηση θα παραμείνει "πολύ μικρή" οντότητα για τη χρήση 2019. Η επιχείρηση θα αλλάξει κατηγορία μεγέθους (από πολύ μικρή σε μικρή) και θα τηρήσει υποχρεωτικά διπλογραφικά βιβλία μόνο εφόσον και κατά τη χρήση 2019 υπερβεί το τιθέμενο όριο κύκλου εργασιών του 1.500.000 ευρώ. Η αλλαγή κατηγορίας βιβλίων στην περίπτωση αυτή θα πραγματοποιηθεί από 1.1.2020. 

Παράδειγμα 2: ανώνυμη εταιρεία η οποία κατατάσσεται το 2018 ως πολύ μικρή οντότητα παρουσίασε για τα έτη 2017 και 2018 τα εξής μεγέθη: 

Δεδομένου ότι η εταιρεία αυτή υπερέβη κατά τα έτη αυτά τα όρια 2 εκ των 3 κριτηρίων που τίθενται (καθαρός κύκλος εργασιών, μέσος όρος προσωπικού), από 1.1.2019 η εταιρεία αυτή θα αλλάξει κατηγορία μεγέθους για τους σκοπούς των ΕΛΠ και θα θεωρείται πλέον μικρή οντότητα (από πολύ μικρή).