Κατασχέσεις σε επιστροφές φόρων που δικαιούνται φορολογούμενοι έχει δικαίωμα να επιβάλλει η εφορία, προκειμένου να εισπράττει από αυτούς τις οφειλές τους προς το Δημόσιο πριν καν αυτές καταστούν ληξιπρόθεσμες! Επιπλέον, η εφορία μπορεί να κατάσχει ολόκληρα ακίνητα οφειλετών της αν τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους προς αυτήν υπερβαίνουν έστω και κατ’ ελάχιστο το ποσό των 500 ευρώ. Μπορεί επίσης να κατάσχει μερικώς ή ολικώς τα εισοδήματα και τις καταθέσεις των οφειλετών της. Απέναντι στα δικαιώματα αυτά της εφορίας οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να αμυνθούν με διάφορους τρόπους. Για να αποφύγουν τις κατασχέσεις στην ακίνητη περιουσία τους μπορούν να ρυθμίσουν σε δόσεις τις οφειλές τους.
Αναλυτικές διευκρινίσεις για το τι ακριβώς προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που μπορεί να επιβάλει η εφορία στους οφειλέτες της παρέχονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων μέσω γραπτών απαντήσεων στα σχετικά ερωτήματα των φορολογουμένων.
Τα βασικότερα ερωτήματα των φορολογουμένων σχετικά με θέματα κατασχέσεων για χρέη προς το Δημόσιο και οι αντίστοιχες απαντήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών της ΑΑΔΕ έχουν αναλυτικά ως εξής:
1. Σε ποια περίπτωση δεν αποδίδονται τυχόν επιστροφές φόρων κ.λπ. στους δικαιούχους;
• Όταν οι δικαιούχοι οφείλουν στο Δημόσιο, οπότε οι απαιτήσεις τους συμψηφίζονται αυτεπάγγελτα με τις οφειλές τους ή παρακρατούνται βάσει του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013) και του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974.
• Όταν το επιστρεπτέο ποσό είναι μικρότερο των πέντε (5) ευρώ, εκτός εάν από ειδική διάταξη προβλέπεται διαφορετικά.
• Όταν οι δικαιούχοι οφείλουν στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης.
2. Οι ΔΟΥ μπορούν να εισπράξουν οφειλές τρίτων (ΝΠΔΔ, Λιμενικά Ταμεία κ.λπ.);
Ναι, εφόσον με διάταξη νόμου ή απόφαση έχει ανατεθεί στη Φορολογική Διοίκηση η είσπραξη των οφειλών τρίτων
3. Λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση Αποδεικτικού Ενημερότητας οι οφειλές προς τρίτους που εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση;
Ναι.
4. Ρυθμίζονται οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση;
Ναι, με εξαίρεση τη ρύθμιση του άρθρου 43 του ν. 41 74/2013.
5. Μπορεί η Φορολογική Διοίκηση να εισπράξει οφειλές υπέρ άλλων κρατών;
Ναι, όπως οφειλές από:
• ΦΠΑ, Εισόδημα, Φόρους Περιουσίας και λοιπούς φόρους υπέρ άλλων κρατών της Ε.Ε., σύμφωνα με την οδηγία 2010/24/Ε.Ε.
• Φόρο Εισοδήματος και άλλους φόρους στο πλαίσιο διμερών διακρατικών συμβάσεων.
• Διάφορα είδη φόρων στο πλαίσιο πολυμερών διακρατικών συμβάσεων.
6. Μπορούν να ληφθούν τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) μέτρα για την είσπραξη οφειλών υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση;
Ναι, πλην των κατασχέσεων μισθών και συντάξεων εις χείρας τρίτων.
7. Ποια μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης λαμβάνονται για το μη ρυθμισμένο χρέος;
Για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση μπορεί να ληφθούν τα εξής μέτρα:
• κατάσχεση ακινήτων.
• κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεων, γενικώς, του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτου, Εκτός των ανωτέρω είναι δυνατή η λήψη σε βάρος του οφειλέτη του Δημοσίου διοικητικών, ασφαλιστικών και δικαστικών μέτρων.
8. Ποια είναι η προδικασία πριν από τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης;
Για οφειλές για τις οποίες αποκτάται εκτελεστός τίτλος από 1 ης/1 /2014 και εξής και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ), καθώς και του ν.δ. 356/1974 (Α’ 90) (ΚΕΔΕ), πριν από τη διενέργεια οποιοσδήποτε πράξης εκτέλεσης, καθίσταται υποχρεωτική η κοινοποίηση από τη φορολογική διοίκηση ατομικής ειδοποίησης καταβολής οφειλής/υπερημερίας κατ’ άρθρο 47 και 7 των ανωτέρω νόμων, αντίστοιχα, με εξαίρεση την κατάσχεση χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του φορολογουμένου ή τρίτου.
9. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που τίθεται σε κίνδυνο η είσπραξη της οφειλής, η Φορολογική Διοίκηση δύναται να παρακάμψει την τήρηση της ανωτέρω προδικασίας;
Ναι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του επείγοντος και σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
10. Ποιες είναι οι συνέπειες της κατάσχεσης ακινήτου;
Από την ημέρα επίδοσης στον οφειλέτη αντιγράφου της έκθεσης κατάσχεσης, αυτός στερείται του δικαιώματος ελεύθερης διάθεσης του ακινήτου και των συστατικών στοιχείων του ακινήτου ακόμη και εάν αυτά δεν περιγράφονται στην έκθεση κατάσχεσης
11. Η έκθεση κατάσχεσης σημαίνει και πλειστηριασμό;
Όχι
12. Πότε υποχρεούται ο προϊστάμενος ΔΟΥ να εκδώσει πρόγραμμα πλειστηριασμού;
Εφόσον ο οφειλέτης δεν έχει εντάξει τις οφειλές του σε πρόγραμμα ρύθμισης, μετά την παρέλευση 40 ημερών και το αργότερο σε τέσσερις (4) μήνες από την κατάσχεση ορίζει ημερομηνία πλειστηριασμού το αργότερο σε πέντε (5) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του προγράμματος. Εάν δεν διενεργηθεί ο πλειστηριασμός την ορισθείσα με το πρόγραμμα ημέρα, εκδίδει νέο πρόγραμμα, το αργότερο εντός έτους από την ημέρα που ο πλειστηριασμός δεν διενεργήθηκε ή ανεστάλη και ορίζει νέα ημερομηνία κατά τα ανωτέρω.
13. Η έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού μετά την πάροδο των νόμιμων προθεσμιών επιφέρει ακυρότητα αυτού; Όχι
14. Με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται η αναστολή εκτέλεσης του εκδοθέντος προγράμματος πλειστηριασμού;
Με την ένταξη των οφειλών σε πρόγραμμα ρύθμισης ή με την έκδοση δικαστικής απόφασης περί αναστολής του.
15. Ποιος είναι ο τρόπος διενέργειας των διενεργούμενων πλειστηριασμών και της δημοσίευσης των περιλήψεων των προγραμμάτων πλειστηριασμού;
Από 1 ης-5-2018 και οι κατά ΚΕΔΕ διενεργούμενοι αναγκαστικοί πλειστηριασμοί διεξάγονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα στην πλατφόρμα www.eauction.gr. Επίσης, οι περιλήψεις των προγραμμάτων πλειστηριασμού δημοσιεύονται ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα δημοσιεύσεων πλειστηριασμών www.deltiotnomic.gr.
16. Πότε μεταβιβάζεται η κυριότητα πλειστηριασθέντος ακινήτου στον υπερθεματιστή;
Μετά τη μεταγραφή της περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολογικό Γραφείο. Μέχρι τότε η κυριότητα παραμένει στον κύριο του ακινήτου.
17. Μετά την επιβολή από το Δημόσιο ή από οποιονδήποτε τρίτο κατάσχεσης σε περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη, μπορεί να επιβληθεί άλλη κατάσχεση για άλλες οφειλές προς το Δημόσιο στο ίδιο περιουσιακό στοιχείο;
Ναι.
18. Είναι δυνατή η άρση κατάσχεσης και η εξάλειψη υποθήκης επί ακινήτου για χρέη προς το Δημόσιο;
Ναι, μετά την εξόφληση ή τη διαγραφή του χρέους ή μετά την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο όργανο.
19. Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα και τρίτους για το οποίο δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών;
Δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων. Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής.
20. Είναι δυνατή η άρση επιβληθεισών κατασχέσεων στα χέρια τρίτων;
Ναι, εφόσον:
α) Εξοφληθεί το ποσόν για το οποίο εκδόθηκε το κατασχετήριο στα χέρια τρίτου.
β) Ο οφειλέτης έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών του άρθρου 51 του ν. 4305/2014 (πρώτη ρύθμιση «100 δόσεων»), πληρώνει κανονικά τις δόσεις του και συντρέχουν σωρευτικά και οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
• έχει εξοφληθεί το 50% της αρχικής ρυθμιζόμενης οφειλής,
• έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,
• έχει εξεταστεί, κατά περίπτωση, η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής, όπως ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4305/2014,
• η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων της ρύθμισης του ν. 4305/2014 και δεν περιλαμβάνει άλλα ανεξόφλητα χρέη,
γ) Οι παραπάνω προϋποθέσεις ισχύουν όταν ο οφειλέτης έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης βάσει των διατάξεων των άρθρων 1 έως 17 του ν. 4321 /2015 (δεύτερη ρύθμιση «100 δόσεων») και εφόσον έχει εξοφληθεί ποσοστό 25% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής πριν από οποιαδήποτε απαλλαγή, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το ποσόν της προκαταβολής του άρθρου 15 του ν. 4321/2015.
21. Είναι δυνατόν να περιοριστεί η κατάσχεση στα χέρια τρίτων;
Ναι. Δύναται να περιοριστεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του οργάνου που την επέβαλε (προϊσταμένου ΔΟΥ ή Ελεγκτικού Κέντρου, της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης), κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος ενώπιον του.
22. Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;
Δεν χωρεί κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το συνολικό ποσό αυτών μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μικρότερο των χιλίων (1.000) ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του V2 του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.
23. Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό κατάθεσης σε πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο είναι ακατάσχετο;
Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ, μηνιαίως, για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μοναδικός λογαριασμός. Στην περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων γνωστοποιείται αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
